Blog

Điều kiện và thủ tục chuyển giao hợp đồng bảo hiểm mới nhất

09:51 | 12/03/2025

Chuyển giao hợp đồng bảo hiểm là một quá trình quan trọng, giúp bên mua hoặc công ty bảo hiểm thay đổi chủ thể thực hiện quyền và nghĩa vụ hợp đồng một cách hợp pháp. Nhưng liệu bạn có biết khi nào việc chuyển giao có hiệu lực? Cần đáp ứng những điều kiện và thủ tục nào để đảm bảo quyền lợi của các bên liên quan? Cùng OPES tìm hiểu chi tiết trong bài viết này!

1. Chuyển giao hợp đồng bảo hiểm là gì?

Theo Điều 74 của Luật Kinh doanh bảo hiểm số 24/2000/QH10 ngày 09/12/2000, chuyển giao hợp đồng bảo hiểm là hoạt động chuyển nhượng toàn bộ hợp đồng bảo hiểm, một hoặc một số nghiệp vụ bảo hiểm từ doanh nghiệp bảo hiểm này sang doanh nghiệp bảo hiểm khác. Việc chuyển giao này xảy ra trong trường hợp doanh nghiệp bảo hiểm không thể tiếp tục thực hiện các nghĩa vụ của mình đối với hợp đồng bảo hiểm.

Cụ thể, việc chuyển giao có thể xảy ra khi doanh nghiệp bảo hiểm gặp phải các vấn đề như có nguy cơ mất khả năng thanh toán, hoặc trong các trường hợp chia, tách, hợp nhất, sáp nhập, giải thể. Ngoài ra, việc chuyển giao hợp đồng cũng có thể được thực hiện theo thỏa thuận giữa bên chuyển giao và bên nhận chuyển giao.

Chuyển giao hợp đồng bảo hiểm là việc chuyển quyền và nghĩa vụ bảo hiểm cho bên khác theo quy định

2. Điều kiện chuyển giao hợp đồng bảo hiểm

Việc chuyển giao hợp đồng bảo hiểm, dù là một phần hay toàn bộ, đều phải tuân thủ những quy định nghiêm ngặt để đảm bảo quyền lợi của các bên liên quan. Dưới đây là tổng hợp các điều kiện cần thiết để việc chuyển giao diễn ra thuận lợi.

Theo quy định tại Điều 92 Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022

Doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài được nhận chuyển giao danh mục hợp đồng bảo hiểm khi đáp ứng các điều kiện sau đây:

Đang kinh doanh nghiệp vụ bảo hiểm nhận chuyển giao;
Bảo đảm tỷ lệ an toàn vốn, khả năng thanh toán theo quy định của Luật này;
Bảo đảm điều kiện triển khai nghiệp vụ bảo hiểm sau khi nhận chuyển giao.

Việc chuyển giao danh mục hợp đồng bảo hiểm phải kèm theo việc chuyển giao các tài sản tương ứng với dự phòng nghiệp vụ của toàn bộ danh mục hợp đồng bảo hiểm được chuyển giao.

Các quyền và nghĩa vụ theo hợp đồng bảo hiểm được chuyển giao không thay đổi cho đến khi hết thời hạn hợp đồng bảo hiểm. Trường hợp chuyển giao danh mục hợp đồng bảo hiểm quy định tại khoản 1 Điều 91 của Luật này, nếu giá trị tài sản thấp hơn so với dự phòng nghiệp vụ của danh mục hợp đồng bảo hiểm được chuyển giao, doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài nhận chuyển giao phải thỏa thuận với bên mua bảo hiểm, người được bảo hiểm về việc giảm số tiền bảo hiểm hoặc quyền lợi bảo hiểm và các nghĩa vụ khác theo hợp đồng bảo hiểm.

Trường hợp không đồng ý với việc chuyển giao, bên mua bảo hiểm có quyền đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng bảo hiểm.

Theo quy định tại Điều 28 Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022

Bên mua bảo hiểm có quyền chuyển giao hợp đồng bảo hiểm. Đối với hợp đồng bảo hiểm nhân thọ, việc chuyển giao phải được sự đồng ý bằng văn bản của người được bảo hiểm hoặc người đại diện theo pháp luật của người được bảo hiểm.
Bên nhận chuyển giao hợp đồng bảo hiểm phải có quyền lợi có thể được bảo hiểm, được kế thừa quyền và nghĩa vụ của bên chuyển giao.
Việc chuyển giao hợp đồng bảo hiểm chỉ có hiệu lực khi bên mua bảo hiểm thông báo bằng văn bản và được doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài đồng ý bằng văn bản, trừ trường hợp việc chuyển giao được thực hiện theo tập quán quốc tế hoặc theo thỏa thuận trong hợp đồng bảo hiểm.

Lưu ý: Đối với việc chuyển nhượng hợp đồng bảo hiểm nhân thọ, bên mua bảo hiểm phải có sự đồng ý bằng văn bản từ người được bảo hiểm hoặc người đại diện hợp pháp của họ.

3. Thủ tục chuyển giao hợp đồng bảo hiểm

Việc chuyển giao hợp đồng bảo hiểm đòi hỏi sự tuân thủ nghiêm ngặt theo các quy định của pháp luật để đảm bảo quyền lợi của các bên liên quan. Dù là cá nhân hay doanh nghiệp, bạn cần nắm rõ các bước thực hiện cũng như hồ sơ cần chuẩn bị để quá trình chuyển giao diễn ra nhanh chóng và hợp lệ. Dưới đây là những thông tin quan trọng về thủ tục chuyển giao hợp đồng bảo hiểm.

3.1. Hồ sơ chuyển giao hợp đồng bảo hiểm

Theo khoản 1 Điều 34 Nghị định 46/2023/NĐ-CP, hồ sơ chuyển giao danh mục hợp đồng bảo hiểm được quy định chi tiết như sau:

Doanh nghiệp bảo hiểm hoặc chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài khi thực hiện chuyển giao toàn bộ danh mục hợp đồng bảo hiểm của một hoặc một số nghiệp vụ bảo hiểm (gọi tắt là doanh nghiệp chuyển giao) cần nộp một bộ hồ sơ cho Bộ Tài chính, bao gồm các tài liệu sau:

(1) Đơn đề nghị chuyển giao, được lập theo mẫu quy định tại Phụ lục VIII ban hành kèm theo Nghị định 46/2023/NĐ-CP.

(2) Kế hoạch chuyển giao, bao gồm các nội dung chính:

Tên và địa chỉ của doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài nhận chuyển giao (sau đây gọi tắt là doanh nghiệp nhận chuyển giao);
Loại nghiệp vụ bảo hiểm và số lượng hợp đồng bảo hiểm được chuyển giao;
Phương thức chuyển giao dự phòng nghiệp vụ và trách nhiệm bảo hiểm liên quan tới các hợp đồng được chuyển giao;
Thời gian dự kiến thực hiện việc chuyển giao;
Giải trình chi tiết của doanh nghiệp nhận chuyển giao về việc đáp ứng yêu cầu tài chính sau khi chuyển giao.

(3) Hợp đồng chuyển giao, trong đó nêu rõ:

Đối tượng của việc chuyển giao;
Quyền và nghĩa vụ của các bên tham gia chuyển giao;
Thời gian dự kiến thực hiện việc chuyển giao;
Phương thức giải quyết tranh chấp.

Hồ sơ chuyển giao hợp đồng bảo hiểm gồm đơn đề nghị, hợp đồng gốc và các giấy tờ liên quan

(4) Cam kết của doanh nghiệp nhận chuyển giao về việc bảo đảm quyền lợi của bên mua bảo hiểm theo hợp đồng bảo hiểm được chuyển giao sau khi việc chuyển giao có hiệu lực.

(5) Tài liệu chứng minh đáp ứng điều kiện chuyển giao, bao gồm:

Đang kinh doanh nghiệp vụ bảo hiểm nhận chuyển giao;
Bảo đảm tỷ lệ an toàn vốn, khả năng thanh toán theo quy định của Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022;
Bảo đảm điều kiện triển khai nghiệp vụ bảo hiểm sau khi nhận chuyển giao.

3.2. Trình tự, thủ tục đề nghị chuyển giao danh mục hợp đồng bảo hiểm

Căn cứ theo quy định tại khoản 2, 3, 4 và 5 Điều 34 Nghị định 46/2023/NĐ-CP, trình tự, thủ tục đề nghị chuyển giao danh mục hợp đồng bảo hiểm được thực hiện theo các bước sau:

Bước 1: Nộp hồ sơ

Doanh nghiệp bảo hiểm hoặc chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài có nhu cầu chuyển giao toàn bộ danh mục hợp đồng bảo hiểm của một hoặc một số nghiệp vụ bảo hiểm cần chuẩn bị và nộp 01 bộ hồ sơ đề nghị chuyển giao danh mục hợp đồng bảo hiểm đến Bộ Tài chính.

Bước 2: Tiếp nhận và xem xét hồ sơ đề nghị

Trong vòng 30 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ, Bộ Tài chính sẽ xem xét và đưa ra quyết định chấp thuận bằng văn bản. Trường hợp từ chối, Bộ Tài chính sẽ ban hành văn bản thông báo và nêu rõ lý do.

Bước 3: Thông báo về việc chuyển giao danh mục

Trong vòng 30 ngày sau khi Bộ Tài chính chấp thuận việc chuyển giao, doanh nghiệp chuyển giao phải thực hiện công bố thông tin, bao gồm:

(1) Trên trang thông tin điện tử của doanh nghiệp, với các nội dung sau:

Tên, địa chỉ của doanh nghiệp thực hiện chuyển giao và doanh nghiệp tiếp nhận.
Loại hình nghiệp vụ bảo hiểm cùng số lượng hợp đồng được chuyển giao.
Thời gian dự kiến hoàn tất chuyển giao.
Địa chỉ tiếp nhận và giải quyết các thắc mắc, khiếu nại của bên mua bảo hiểm liên quan đến việc chuyển giao.

(2) Gửi thông báo đến từng bên mua bảo hiểm, kèm theo tóm tắt kế hoạch chuyển giao.

Bên mua bảo hiểm có quyền yêu cầu chấm dứt hợp đồng bảo hiểm trong vòng 15 ngày kể từ khi nhận được thông báo nếu không đồng ý với kế hoạch chuyển giao.
Ngày kế hoạch chuyển giao có hiệu lực phải được thông báo rõ ràng.

(3) Gửi văn bản thỏa thuận đến bên mua bảo hiểm và người được bảo hiểm khi có yêu cầu chuyển giao danh mục hợp đồng bảo hiểm từ Bộ Tài chính (theo quy định tại khoản 1 Điều 91 Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022), trong trường hợp giá trị tài sản không đạt mức dự phòng nghiệp vụ của danh mục hợp đồng bảo hiểm được chuyển giao.

Lưu ý: Sau khi ký hợp đồng chuyển giao danh mục hợp đồng bảo hiểm, doanh nghiệp chuyển giao không được tiếp tục ký kết hợp đồng bảo hiểm mới thuộc nghiệp vụ bảo hiểm đang chuyển giao.

Thông báo về việc chuyển giao danh mục diễn ra trong vòng 30 ngày

Bước 4: Doanh nghiệp chuyển giao chuyển giao cho doanh nghiệp nhận chuyển giao

Trong vòng 60 ngày kể từ khi Bộ Tài chính phê duyệt kế hoạch chuyển giao, doanh nghiệp chuyển giao phải bàn giao cho doanh nghiệp nhận chuyển giao các nội dung sau:

Toàn bộ hợp đồng bảo hiểm đang có hiệu lực thuộc danh mục chuyển giao đã được Bộ Tài chính phê duyệt.
Hồ sơ yêu cầu trả tiền bảo hiểm, bồi thường chưa được giải quyết liên quan đến các nghiệp vụ bảo hiểm được chuyển giao.
Toàn bộ tài sản, các quỹ và dự phòng nghiệp vụ liên quan đến hợp đồng bảo hiểm được chuyển giao.

>>> Xem thêm: Gỡ rối Người mua bảo hiểm và Người được bảo hiểm

4. Hậu quả pháp lý của việc chuyển giao hợp đồng bảo hiểm

Việc chuyển giao hợp đồng bảo hiểm mang lại những hệ lụy pháp lý nhất định cho cả bên mua, bên nhận chuyển giao và doanh nghiệp bảo hiểm. Hiểu rõ những điều này giúp các bên chủ động hơn trong quá trình chuyển giao và bảo vệ quyền lợi của mình.

Đối với bên mua bảo hiểm

Mất quyền lợi và nghĩa vụ: Sau khi chuyển giao, bên mua bảo hiểm sẽ không còn bất kỳ quyền lợi hay nghĩa vụ nào liên quan đến hợp đồng bảo hiểm đó nữa.
Có thể mất một số quyền lợi: Tùy thuộc vào điều khoản của hợp đồng, bên mua bảo hiểm có thể mất một số quyền lợi nhất định, chẳng hạn như quyền hủy ngang hợp đồng hoặc quyền thay đổi người thụ hưởng.
Có thể phải chịu phí chuyển giao: Doanh nghiệp bảo hiểm có thể thu một khoản phí nhất định cho việc chuyển giao hợp đồng.

Đối với bên nhận chuyển giao

Hưởng quyền lợi và nghĩa vụ: Bên nhận chuyển giao sẽ được hưởng toàn bộ quyền lợi và phải thực hiện các nghĩa vụ theo hợp đồng bảo hiểm kể từ ngày chuyển giao.
Kế thừa lịch sử bồi thường: Lịch sử bồi thường của hợp đồng bảo hiểm sẽ được giữ nguyên sau khi chuyển giao.
Có thể phải đóng phí bảo hiểm bổ sung: Nếu bên nhận chuyển giao có mức độ rủi ro cao hơn so với bên mua bảo hiểm ban đầu, doanh nghiệp bảo hiểm có thể yêu cầu bên nhận chuyển giao đóng thêm một khoản phí bảo hiểm bổ sung.

Việc chuyển giao sẽ làm thay đổi quyền và nghĩa vụ giữa các bên theo quy định pháp luật

Đối với doanh nghiệp bảo hiểm

Giảm nghĩa vụ với bên mua: Sau khi chuyển giao, doanh nghiệp bảo hiểm sẽ không còn nghĩa vụ đối với bên mua bảo hiểm ban đầu.
Phát sinh nghĩa vụ với bên nhận chuyển giao: Doanh nghiệp bảo hiểm có nghĩa vụ đối với bên nhận chuyển giao theo các điều khoản đã được quy định trong hợp đồng bảo hiểm.
Có thể thu phí chuyển giao: Doanh nghiệp bảo hiểm có thể thu phí chuyển giao theo quy định nội bộ của doanh nghiệp.

Việc chuyển giao hợp đồng bảo hiểm có thể phát sinh một số vấn đề liên quan đến thuế đối với các bên liên quan.

5. Một số câu hỏi thường gặp

Dưới đây sẽ là một số câu hỏi thường gặp về quá trình chuyển nhượng hợp đồng bảo hiểm, giúp bạn hiểu rõ hơn về các quy định và quyền lợi liên quan.

5.1. Chuyển giao hợp đồng bảo hiểm có hiệu lực khi nào?

Theo quy định, việc chuyển giao hợp đồng bảo hiểm cần có sự đồng ý bằng văn bản của cả bên mua và doanh nghiệp bảo hiểm. Tuy nhiên, có một số trường hợp ngoại lệ, đó là khi việc chuyển giao được thực hiện theo tập quán quốc tế hoặc đã được thỏa thuận trước trong hợp đồng bảo hiểm.

5.2. Ai có quyền chuyển giao hợp đồng bảo hiểm?

Theo quy định, người mua bảo hiểm có quyền chuyển nhượng hợp đồng bảo hiểm. Quyền này áp dụng cho tất cả các loại hình bảo hiểm, bao gồm cả bảo hiểm phi nhân thọ và bảo hiểm nhân thọ.

5.3. Khi chuyển giao hợp đồng bảo hiểm, có cần sự đồng ý của người được bảo hiểm hay không?

Đối với việc chuyển nhượng hợp đồng bảo hiểm nhân thọ, yêu cầu phải có sự đồng ý bằng văn bản của người được bảo hiểm hoặc người đại diện theo pháp luật của họ.

Quy định này nhằm bảo vệ quyền lợi của người được bảo hiểm, đảm bảo họ không bị buộc phải chuyển nhượng hợp đồng bảo hiểm mà không đồng ý.

Các bài viết liên quan:

Tóm lại, việc chuyển giao hợp đồng bảo hiểm là một quy trình phức tạp, đòi hỏi sự tuân thủ chặt chẽ các quy định của pháp luật và doanh nghiệp bảo hiểm. Việc hiểu rõ các quy định này sẽ giúp các bên tránh được rủi ro và bảo vệ quyền lợi của mình trong suốt quá trình chuyển nhượng hợp đồng bảo hiểm. Bảo hiểm OPES hy vọng rằng những thông tin trên đã cung cấp cho bạn cái nhìn tổng quan và chi tiết về vấn đề này.