Bảo hiểm con người là gì? Đặc điểm, phân loại và các lưu ý

Trong bối cảnh cuộc sống hiện đại với nhiều rủi ro tiềm ẩn, bảo hiểm con người đã trở thành một công cụ tài chính quan trọng, giúp bảo vệ sức khỏe và tương lai tài chính của mỗi cá nhân. Nội dung dưới đây từ OPES sẽ giúp bạn hiểu rõ về bảo hiểm con người, các đặc điểm, phân loại và những lưu ý quan trọng khi tham gia loại hình bảo hiểm này.

1. Bảo hiểm con người là gì? Quyền lợi nhận được

Bảo hiểm con người là một loại hình bảo hiểm được thiết kế nhằm bảo vệ tính mạng, sức khỏe và khả năng lao động của con người. Bảo hiểm này được thỏa thuận giữa công ty bảo hiểm và người tham gia bảo hiểm, trong đó công ty bảo hiểm cam kết sẽ bồi thường hoặc trả tiền bảo hiểm khi người được bảo hiểm gặp phải những rủi ro như ốm đau, bệnh tật, tai nạn, tử vong hoặc mất khả năng lao động.

Khi tham gia bảo hiểm con người, người được bảo hiểm sẽ nhận được các quyền lợi sau:

• Chi trả chi phí y tế khi ốm đau, bệnh tật hoặc tai nạn

• Bồi thường thu nhập khi mất khả năng lao động tạm thời hoặc vĩnh viễn

• Chi trả một khoản tiền nhất định trong trường hợp tử vong

• Hỗ trợ tài chính cho gia đình khi người được bảo hiểm gặp rủi ro

• Quyền lợi đáo hạn (đối với một số hợp đồng bảo hiểm nhân thọ)

• Quyền lợi tiết kiệm và đầu tư (đối với các sản phẩm bảo hiểm có tích lũy)

Tìm hiểu về bảo hiểm con người và các quyền lợi mà người mua có thể nhận

2. Đối tượng của hợp đồng bảo hiểm con người

Đối tượng tham gia bảo hiểm con người bao gồm:

• Cá nhân có nhu cầu bảo vệ cho bản thân và gia đình

• Doanh nghiệp mua bảo hiểm cho người lao động

• Tổ chức mua bảo hiểm tập thể cho thành viên

• Người Việt Nam và người nước ngoài sinh sống, làm việc hợp pháp tại Việt Nam

• Người có đủ năng lực hành vi dân sự (đối với người mua bảo hiểm)

• Người đáp ứng các điều kiện về sức khỏe theo quy định của từng loại hình bảo hiểm

>>> Xem thêm: Bảo hiểm tài sản là gì? Tìm hiểu 5 loại bảo hiểm tài sản phổ biến

3. Đặc điểm của bảo hiểm con người

3.1. Áp dụng nguyên tắc khoán

Bảo hiểm con người áp dụng nguyên tắc khoán trong việc chi trả quyền lợi bảo hiểm. Theo nguyên tắc này, khi xảy ra sự kiện bảo hiểm, công ty bảo hiểm sẽ chi trả một khoản tiền cố định theo thỏa thuận trong hợp đồng, không phụ thuộc vào mức độ thiệt hại thực tế. Điều này khác với bảo hiểm tài sản, nơi số tiền bồi thường dựa trên giá trị thiệt hại thực tế.

3.2. Cách xác định số tiền bảo hiểm

Trong bảo hiểm con người, số tiền bảo hiểm được xác định dựa trên thỏa thuận giữa người tham gia bảo hiểm và công ty bảo hiểm, tùy thuộc vào nhu cầu bảo vệ và khả năng tài chính của người tham gia. Số tiền này thường được xác định từ khi ký kết hợp đồng và không thay đổi trong suốt thời hạn bảo hiểm (trừ khi có điều chỉnh theo thỏa thuận).

Đối với bảo hiểm nhân thọ, số tiền bảo hiểm thường được xác định dựa trên thu nhập, nhu cầu tài chính tương lai, và các khoản nợ hoặc chi phí dự kiến. Còn đối với bảo hiểm sức khỏe, số tiền bảo hiểm có thể được xác định theo các gói quyền lợi khác nhau, phụ thuộc vào mức phí bảo hiểm mà người tham gia sẵn sàng chi trả.

3.3. Không áp dụng bảo hiểm trùng

Một đặc điểm quan trọng khác của bảo hiểm con người là nguyên tắc không áp dụng bảo hiểm trùng. Điều này có nghĩa là người tham gia có thể mua nhiều hợp đồng bảo hiểm con người từ các công ty bảo hiểm khác nhau và được hưởng đầy đủ quyền lợi từ tất cả các hợp đồng khi xảy ra sự kiện bảo hiểm.

Một người có thể mua nhiều bảo hiểm con người cùng lúc

4. Lợi ích khi tham gia bảo hiểm con người

Tham gia bảo hiểm con người mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho cả người tham gia và xã hội:

Đối với người tham gia:

• Tạo sự an tâm và bảo vệ tài chính trước các rủi ro về sức khỏe, tai nạn

• Giảm gánh nặng chi phí y tế khi không may ốm đau, bệnh tật

• Bảo vệ thu nhập khi mất khả năng lao động tạm thời hoặc vĩnh viễn

• Tạo kế hoạch tài chính dài hạn thông qua các sản phẩm bảo hiểm có tích lũy

• Đảm bảo tương lai tài chính cho gia đình trong trường hợp người trụ cột gặp rủi ro

• Hưởng các ưu đãi về thuế (đối với một số loại hình bảo hiểm theo quy định)

Đối với xã hội:

• Giảm gánh nặng cho hệ thống an sinh xã hội của nhà nước

• Tạo nguồn vốn dài hạn cho nền kinh tế thông qua hoạt động đầu tư của các công ty bảo hiểm

• Nâng cao ý thức phòng ngừa rủi ro và chăm sóc sức khỏe trong cộng đồng

• Góp phần phát triển hệ thống dịch vụ y tế và chăm sóc sức khỏe

• Tạo việc làm và phát triển nguồn nhân lực trong ngành bảo hiểm

>>> Xem thêm: Bảo hiểm thương mại là gì? Đặc điểm, Phân loại, Vai trò

5. Các loại hình bảo hiểm con người

5.1. Bảo hiểm nhân thọ

Bảo hiểm nhân thọ là loại hình bảo hiểm con người bảo vệ người được bảo hiểm trước các rủi ro liên quan đến tính mạng, sức khỏe trong thời gian dài, thường là nhiều năm hoặc suốt đời. Đây là sự cam kết của công ty bảo hiểm sẽ chi trả một khoản tiền nhất định khi người được bảo hiểm tử vong, mắc bệnh hiểm nghèo, hoặc khi hợp đồng đáo hạn.

Đặc điểm: Bảo hiểm nhân thọ thường có thời hạn dài (10-20 năm hoặc suốt đời), kết hợp giữa bảo vệ và tiết kiệm/đầu tư, phí bảo hiểm thường được đóng định kỳ, và giá trị hợp đồng có thể tăng theo thời gian. Các sản phẩm bảo hiểm nhân thọ thường được thiết kế linh hoạt, cho phép điều chỉnh quyền lợi bảo hiểm và phí bảo hiểm theo nhu cầu và khả năng tài chính của người tham gia.

Quyền lợi: Người tham gia bảo hiểm nhân thọ được hưởng các quyền lợi như: 

• Chi trả tiền bảo hiểm khi tử vong hoặc thương tật toàn bộ vĩnh viễn, quyền lợi khi mắc bệnh hiểm nghèo, quyền lợi đáo hạn khi kết thúc hợp đồng.

• Quyền lợi hoàn phí bảo hiểm (tùy sản phẩm).

• Quyền lợi rút tiền từ giá trị tích lũy, và các quyền lợi gia tăng khác tùy theo từng sản phẩm cụ thể.

Bảo hiểm nhân thọ có thời hạn từ 10 - 20 năm

5.2. Bảo hiểm sức khỏe phi nhân thọ

Bảo hiểm sức khỏe phi nhân thọ là loại hình bảo hiểm con người bảo vệ người được bảo hiểm trước các rủi ro về sức khỏe trong thời hạn ngắn, thường là một năm. Loại hình bảo hiểm này tập trung vào việc chi trả các chi phí y tế phát sinh khi người được bảo hiểm ốm đau, bệnh tật, tai nạn hoặc cần chăm sóc y tế.

Đặc điểm: Bảo hiểm sức khỏe phi nhân thọ thường có thời hạn ngắn (1 năm và tái tục), tập trung vào bảo vệ mà không có yếu tố tiết kiệm/đầu tư, phí bảo hiểm có thể thay đổi khi tái tục, và quyền lợi bảo hiểm thường được chi trả theo chi phí thực tế phát sinh trong giới hạn của hợp đồng. Các sản phẩm bảo hiểm này thường được chia thành nhiều gói quyền lợi khác nhau, tương ứng với các mức phí bảo hiểm khác nhau.

Quyền lợi: Người tham gia bảo hiểm sức khỏe phi nhân thọ được hưởng các quyền lợi như:

• Chi trả chi phí nội trú (viện phí, phẫu thuật, thuốc men), chi trả chi phí ngoại trú, chi trả chi phí nha khoa, chi trả chi phí thai sản (tùy gói bảo hiểm).

• Trợ cấp thu nhập khi nằm viện, chi trả chi phí điều trị tai nạn, và các quyền lợi chăm sóc sức khỏe khác tùy theo từng sản phẩm cụ thể.

Bảo hiểm sức khỏe phi nhân thọ bảo vệ rủi ro  sức khỏe trong thời gian ngắn

6. Những lưu ý khi mua bảo hiểm con người

Khi quyết định mua bảo hiểm con người, bạn cần lưu ý những điểm sau để đảm bảo quyền lợi và tránh những rủi ro không đáng có:

• Tìm hiểu kỹ về sản phẩm bảo hiểm: Trước khi ký hợp đồng, bạn cần tìm hiểu kỹ về các quyền lợi, điều kiện, điều khoản loại trừ của sản phẩm bảo hiểm.

• Lựa chọn sản phẩm phù hợp với nhu cầu và khả năng tài chính: Không nên mua bảo hiểm với số tiền bảo hiểm quá cao so với khả năng tài chính, dẫn đến việc không thể duy trì hợp đồng trong thời gian dài.

• Kê khai thông tin trung thực: Khi tham gia bảo hiểm, bạn cần kê khai đầy đủ và trung thực các thông tin về sức khỏe, tiền sử bệnh tật, nghề nghiệp…

• Thời gian chờ và các điều kiện chi trả: Hầu hết các sản phẩm bảo hiểm đều có thời gian chờ - khoảng thời gian mà người được bảo hiểm chưa được hưởng quyền lợi bảo hiểm đối với một số bệnh lý hoặc sự kiện bảo hiểm.

• Chọn công ty bảo hiểm uy tín: Nên chọn những công ty bảo hiểm có uy tín, tình hình tài chính lành mạnh, và dịch vụ khách hàng tốt. Việc này sẽ giúp đảm bảo quyền lợi của bạn khi có sự kiện bảo hiểm xảy ra.

• Duy trì hợp đồng bảo hiểm: Đóng phí bảo hiểm đầy đủ và đúng hạn để đảm bảo hợp đồng luôn có hiệu lực. Việc chậm đóng phí có thể dẫn đến việc hợp đồng bị mất hiệu lực hoặc phải khôi phục với các điều kiện bất lợi.

• Lưu giữ hồ sơ cẩn thận: Lưu giữ tất cả các tài liệu liên quan đến hợp đồng bảo hiểm như Giấy chứng nhận bảo hiểm, Quy tắc, Điều khoản, biên lai đóng phí...

Bảo hiểm con người là một công cụ tài chính quan trọng giúp bảo vệ tính mạng, sức khỏe và khả năng lao động của mỗi cá nhân trước những rủi ro không lường trước được trong cuộc sống. Với đặc điểm áp dụng nguyên tắc khoán, cách xác định số tiền bảo hiểm linh hoạt và không áp dụng bảo hiểm trùng, bảo hiểm con người mang lại nhiều quyền lợi thiết thực cho người tham gia.

Tuy nhiên, để tận dụng tối đa lợi ích của bảo hiểm con người, bạn cần lựa chọn sản phẩm phù hợp với nhu cầu và khả năng tài chính, tìm hiểu kỹ về điều kiện, điều khoản của hợp đồng, và lựa chọn công ty bảo hiểm uy tín. Đồng thời, việc kê khai thông tin trung thực và duy trì hợp đồng đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo quyền lợi bảo hiểm của bạn.

Tìm hiểu thật kỹ về bảo hiểm con người trước khi mua

Các bài viết liên quan: 

• Bảo hiểm trách nhiệm sản phẩm là gì? 7 Điều bạn cần biết

• Bảo hiểm trách nhiệm công cộng là gì? Có bắt buộc không?

Bảo hiểm con người không chỉ là chi phí mà còn là khoản đầu tư dài hạn cho sự an tâm và bảo vệ tài chính của bạn và gia đình. Hy vọng với những thông tin trên, bạn đã hiểu rõ hơn về loại bảo hiểm này. Nếu có nhu cầu tham khảo thêm về bảo hiểm con người, hãy cân nhắc đến các gói bảo hiểm từ OPES. Với sự tư vấn chuyên nghiệp từ OPES, bạn sẽ có được sự lựa chọn phù hợp nhất cho kế hoạch bảo vệ tài chính của mình.