Bảo hiểm bảo lãnh là gì? Phân loại và quy trình tham gia

Bảo hiểm bảo lãnh là gì? Đây là công cụ tài chính quan trọng giúp doanh nghiệp đảm bảo thực hiện các nghĩa vụ trong hợp đồng kinh tế, đặc biệt trong lĩnh vực xây dựng, đấu thầu và thương mại quốc tế. Bài viết này của OPES sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về bảo hiểm bảo lãnh, các loại hình phổ biến và quy trình tham gia.

1. Bảo hiểm bảo lãnh là gì?

Bảo hiểm bảo lãnh là một loại hình dịch vụ trong đó công ty bảo hiểm cam kết với bên nhận bảo lãnh (thường là chủ đầu tư, bên mời thầu) sẽ thực hiện nghĩa vụ tài chính thay cho bên được bảo lãnh (thường là nhà thầu, đơn vị thi công) nếu bên này không thực hiện đúng các nghĩa vụ đã cam kết trong hợp đồng.

Đây là một công cụ tài chính hiệu quả giúp doanh nghiệp nâng cao uy tín, tăng khả năng cạnh tranh khi tham gia đấu thầu, ký kết hợp đồng mà không cần phong tỏa một khoản tiền lớn. Khi tham gia bảo hiểm bảo lãnh, doanh nghiệp chỉ cần đóng một khoản phí bảo hiểm tương đối nhỏ so với giá trị bảo lãnh.

Bảo hiểm bảo lãnh thường được sử dụng trong các lĩnh vực như xây dựng, đấu thầu, xuất nhập khẩu và các giao dịch thương mại khác để đảm bảo các bên tham gia thực hiện đúng nghĩa vụ đã cam kết.

Bảo hiểm bảo lãnh là gì? Đây là giải pháp tài chính giúp doanh nghiệp đảm bảo nghĩa vụ hợp đồng.

>>> Xem thêm: Bảo hiểm tai nạn là gì? Phân loại và quyền lợi khi tham gia

2. Các loại bảo hiểm bảo lãnh phổ biến hiện nay

Hiểu rõ bảo hiểm bảo lãnh là gì giúp doanh nghiệp lựa chọn sản phẩm phù hợp với từng giai đoạn của dự án hoặc hợp đồng. Mỗi loại bảo lãnh đều có những đặc điểm và mục đích sử dụng riêng biệt, phù hợp với từng giai đoạn của quá trình thực hiện dự án hoặc hợp đồng.

2.1. Bảo lãnh tạm ứng

Bảo lãnh tạm ứng là loại bảo lãnh mà công ty bảo hiểm cam kết với bên nhận bảo lãnh (thường là chủ đầu tư) sẽ hoàn trả khoản tiền tạm ứng cho bên này nếu bên được bảo lãnh (thường là nhà thầu) không sử dụng khoản tạm ứng đúng mục đích hoặc không hoàn thành công việc theo hợp đồng đã ký kết.

Trong nhiều dự án, đặc biệt là các dự án xây dựng lớn, chủ đầu tư thường phải tạm ứng một khoản tiền đáng kể cho nhà thầu để họ có vốn triển khai công việc. Bảo lãnh tạm ứng giúp chủ đầu tư yên tâm hơn khi giải ngân, đồng thời cũng giúp nhà thầu nhận được khoản tạm ứng cần thiết mà không cần phải thế chấp tài sản.

2.2. Bảo lãnh dự thầu

Bảo lãnh dự thầu là loại bảo lãnh mà công ty bảo hiểm cam kết với bên mời thầu sẽ thanh toán một khoản tiền nhất định nếu nhà thầu vi phạm các nghĩa vụ của mình trong quá trình dự thầu, chẳng hạn như rút hồ sơ dự thầu sau khi đã nộp, từ chối ký hợp đồng sau khi trúng thầu, hoặc không thực hiện biện pháp bảo đảm thực hiện hợp đồng theo yêu cầu.

Bảo lãnh dự thầu là một yêu cầu bắt buộc trong hầu hết các gói thầu quan trọng. Nó không chỉ đảm bảo tính nghiêm túc của nhà thầu mà còn giúp sàng lọc các nhà thầu thiếu năng lực, từ đó nâng cao chất lượng của quá trình đấu thầu.

2.3. Bảo lãnh bảo hành

Bảo lãnh bảo hành là loại bảo lãnh mà công ty bảo hiểm cam kết với bên nhận bảo lãnh sẽ thanh toán các chi phí sửa chữa, khắc phục nếu bên được bảo lãnh không thực hiện nghĩa vụ bảo hành đối với công trình, sản phẩm hoặc dịch vụ theo thỏa thuận trong hợp đồng.

Bảo lãnh bảo hành đặc biệt quan trọng trong các dự án xây dựng, cung cấp thiết bị và công nghệ, nơi mà chất lượng sản phẩm chỉ có thể được đánh giá đầy đủ sau một thời gian sử dụng. Loại bảo lãnh này giúp chủ đầu tư an tâm hơn về chất lượng dài hạn của công trình, đồng thời cũng bảo vệ nhà thầu khỏi các rủi ro phát sinh trong thời gian bảo hành.

2.4. Bảo lãnh thực hiện hợp đồng

Bảo lãnh thực hiện hợp đồng là loại bảo lãnh mà công ty bảo hiểm cam kết với bên nhận bảo lãnh sẽ thanh toán một khoản tiền nhất định nếu bên được bảo lãnh không thực hiện đúng hoặc thực hiện không đầy đủ các nghĩa vụ theo hợp đồng đã ký kết.

Đây là một trong những loại bảo lãnh phổ biến nhất, áp dụng cho hầu hết các loại hợp đồng kinh tế, từ xây dựng, mua bán hàng hóa đến cung cấp dịch vụ. Bảo lãnh thực hiện hợp đồng không chỉ bảo vệ bên nhận bảo lãnh mà còn thúc đẩy bên được bảo lãnh nỗ lực hoàn thành tốt nhất các nghĩa vụ của mình.

Công ty bảo hiểm sẽ đứng ra cam kết thanh toán thay nếu bên được bảo lãnh không thực hiện nghĩa vụ

3. Lợi ích khi tham gia bảo hiểm bảo lãnh

Bảo hiểm bảo lãnh mang lại nhiều lợi ích quan trọng cho cả doanh nghiệp và cá nhân trong các hoạt động kinh doanh. Dưới đây là những lợi ích chính khi tham gia loại hình bảo hiểm này:

• Đảm bảo nghĩa vụ tài chính: Bảo hiểm bảo lãnh giúp các doanh nghiệp hoặc cá nhân đảm bảo nghĩa vụ tài chính của mình trong các hợp đồng, dự án. Nếu bên được bảo lãnh không thực hiện nghĩa vụ, công ty bảo hiểm sẽ thay mặt thanh toán chi phí hoặc thực hiện nghĩa vụ đó.

• Tăng cường uy tín trong giao dịch: Bằng việc sử dụng dịch vụ bảo hiểm bảo lãnh, các cá nhân hoặc doanh nghiệp có thể gia tăng độ tin cậy và uy tín trong mắt đối tác hoặc khách hàng, từ đó tạo ra các cơ hội hợp tác lớn hơn.

• Giảm rủi ro trong các hợp đồng: Bảo hiểm bảo lãnh giúp giảm thiểu rủi ro cho bên nhận bảo lãnh, vì họ sẽ không phải lo lắng về việc các nghĩa vụ không được thực hiện đúng hạn hoặc đầy đủ. Nếu có sự cố, công ty bảo hiểm sẽ thay thế thực hiện nghĩa vụ đó.

• Hỗ trợ trong các giao dịch quốc tế: Bảo hiểm bảo lãnh đặc biệt hữu ích trong các giao dịch quốc tế, nơi mà các bên tham gia thường không có sự tin tưởng tuyệt đối. Công ty bảo hiểm bảo lãnh giúp tạo sự an tâm cho các bên tham gia vào hợp đồng.

• Đảm bảo sự tuân thủ hợp đồng: Công ty bảo hiểm bảo lãnh có thể giúp đảm bảo rằng tất cả các bên tham gia hợp đồng sẽ thực hiện đầy đủ nghĩa vụ của mình, qua đó bảo vệ quyền lợi của các bên liên quan.

• Tiết kiệm chi phí thay vì đặt cọc hoặc thế chấp: Thay vì phải đặt cọc hoặc thế chấp tài sản giá trị, người tham gia có thể sử dụng dịch vụ bảo hiểm bảo lãnh để đảm bảo nghĩa vụ tài chính mà không cần phải làm ảnh hưởng đến tài sản của mình.

Bảo hiểm bảo lãnh giúp giảm rủi ro tài chính trong các giao dịch lớn

>>> Xem thêm: Bảo hiểm thất nghiệp là gì? Điều kiện, mức hưởng, cách tính

4. Phân biệt khái niệm bảo hiểm bảo lãnh và bảo lãnh viện phí

Mặc dù có tên gọi khá giống nhau, nhưng bảo hiểm bảo lãnh và bảo lãnh viện phí là hai khái niệm hoàn toàn khác nhau, phục vụ cho các mục đích riêng trong đời sống và kinh doanh. Hiểu rõ bảo hiểm bảo lãnh là gì sẽ giúp bạn phân biệt và lựa chọn đúng loại hình phù hợp với nhu cầu.

Bảo hiểm bảo lãnh, như đã trình bày ở trên, là một dịch vụ trong đó công ty bảo hiểm cam kết thực hiện nghĩa vụ tài chính thay cho bên được bảo lãnh nếu họ không thực hiện đúng cam kết. Bảo hiểm bảo lãnh chủ yếu được sử dụng trong các giao dịch thương mại, đấu thầu và xây dựng.

Trong khi đó, bảo lãnh viện phí là một dịch vụ trong lĩnh vực y tế, trong đó công ty bảo hiểm hoặc một tổ chức tài chính cam kết thanh toán các chi phí y tế (viện phí) cho bệnh viện thay cho người bệnh. Dịch vụ này thường đi kèm với các hợp đồng bảo hiểm sức khỏe, bảo hiểm tai nạn và giúp người bệnh không phải ứng trước một khoản tiền lớn khi nhập viện điều trị.

Sự khác biệt chính giữa hai khái niệm này nằm ở mục đích sử dụng và đối tượng bảo vệ. Bảo hiểm bảo lãnh bảo vệ các bên trong giao dịch thương mại, trong khi bảo lãnh viện phí bảo vệ người bệnh khỏi gánh nặng tài chính khi phải điều trị y tế.

Bảo hiểm bảo lãnh giúp tăng độ tin cậy và khả năng cạnh tranh trong kinh doanh

5. Những điều cần lưu ý khi sử dụng bảo hiểm bảo lãnh

Khi sử dụng bảo hiểm bảo lãnh, có một số điều cần lưu ý để đảm bảo quyền lợi và tránh rủi ro. Dưới đây là những điểm quan trọng:

Kiểm tra kỹ hợp đồng bảo hiểm: Đọc kỹ các điều khoản của hợp đồng bảo hiểm bảo lãnh, đặc biệt là phạm vi bảo hiểm, mức độ bảo lãnh và các điều kiện đi kèm. Xác định rõ các nghĩa vụ của bên bảo lãnh và các trường hợp không được bảo lãnh.

Hiểu rõ điều kiện bảo lãnh: Xác minh điều kiện và quy trình để yêu cầu bảo lãnh, bao gồm các thủ tục giấy tờ cần thiết và các yêu cầu về tài chính mà công ty bảo hiểm có thể yêu cầu. Đảm bảo rằng bên bảo lãnh có khả năng thực hiện nghĩa vụ tài chính trong trường hợp xảy ra sự cố.

Đảm bảo uy tín của công ty bảo hiểm: Lựa chọn các công ty bảo hiểm có uy tín và kinh nghiệm để đảm bảo rằng quyền lợi của bạn sẽ được bảo vệ khi cần thiết. Kiểm tra các thông tin về khả năng tài chính và độ tin cậy của công ty bảo hiểm trước khi ký hợp đồng.

Theo dõi và giám sát nghĩa vụ hợp đồng: Theo dõi sát sao tiến trình thực hiện nghĩa vụ của bên được bảo lãnh. Nếu có dấu hiệu vi phạm hợp đồng, bạn cần thông báo ngay cho công ty bảo hiểm để có phương án xử lý.

Cập nhật thông tin và thay đổi khi cần thiết: Thường xuyên cập nhật thông tin với công ty bảo hiểm nếu có thay đổi trong hợp đồng hoặc điều kiện bảo lãnh. Đảm bảo rằng bảo hiểm vẫn đáp ứng đúng các yêu cầu cần thiết.

Phí bảo hiểm và chi phí liên quan: Hãy lưu ý đến phí bảo hiểm phải trả khi tham gia bảo hiểm bảo lãnh, cùng với các chi phí phát sinh khác. Đảm bảo rằng mức phí này phù hợp với ngân sách và mục đích bảo lãnh.

Giải quyết khiếu nại: Nếu có vấn đề phát sinh liên quan đến nghĩa vụ bảo lãnh, bạn cần nắm rõ quy trình khiếu nại và yêu cầu giải quyết từ công ty bảo hiểm. Hãy chuẩn bị đầy đủ tài liệu chứng minh các điều khoản và yêu cầu của hợp đồng.

Lập kế hoạch dự phòng: Để tránh tình huống không may, hãy có kế hoạch dự phòng cho các trường hợp bên bảo lãnh không thể thực hiện nghĩa vụ của mình. Bạn cần chắc chắn rằng công ty bảo hiểm có thể đáp ứng mọi yêu cầu trong trường hợp khẩn cấp.

Bảo hiểm bảo lãnh là một công cụ tài chính quan trọng giúp doanh nghiệp và cá nhân đảm bảo thực hiện các nghĩa vụ trong hợp đồng kinh tế. Với nhiều loại hình khác nhau như bảo lãnh dự thầu, bảo lãnh tạm ứng, bảo lãnh bảo hành và bảo lãnh thực hiện hợp đồng, bảo hiểm bảo lãnh đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách hàng trong các giai đoạn khác nhau của dự án.

Khi tham gia bảo hiểm bảo lãnh, doanh nghiệp và cá nhân cần hiểu rõ các điều khoản, điều kiện của hợp đồng, lựa chọn công ty bảo hiểm uy tín và thường xuyên theo dõi, cập nhật thông tin để đảm bảo quyền lợi của mình.

Các bài viết liên quan: 

• Bảo hiểm thân thể là gì? Quyền lợi, mức hưởng và các lưu ý

• Bảo hiểm khoản vay là gì? Có bắt buộc không? Lợi ích nổi bật

Hiểu rõ bảo hiểm bảo lãnh là gì giúp doanh nghiệp chủ động trong việc thực hiện nghĩa vụ tài chính và tăng độ tin cậy khi hợp tác kinh doanh. Việc lựa chọn sản phẩm phù hợp giúp giảm rủi ro và đảm bảo quyền lợi trong các giao dịch quan trọng. OPES hy vọng bài viết này mang đến thông tin hữu ích, giúp bạn có cái nhìn rõ ràng hơn về bảo hiểm bảo lãnh và cách áp dụng hiệu quả.